Soja  -  Informatie over soja en sojaproducten

Home Sojaproducten Gezondheidsvoordelen Nieuws Recepten met soja Zelf tempeh maken

Botontkalking

Dit kan een beetje raar klinken, maar teveel calcium in onze voeding kan juist botontkalking veroorzaken. Dit kan verklaard worden doordat teveel calcium leidt tot een vroegtijdige veroudering van de beencellen. Bij botontkalking gaat het niet over te weinig calcium, maar wel over een vroegtijdige veroudering van de beencellen.

Werking van de beencellen

De opname van calcium vereist de werking van twee gespecialiseerde cellen: osteoblasten en osteoclasten. De osteoblasten maken beenmatrijs, waarop zich calcium kan vastzetten. Het verwijderen van calcium uit de beenderen wordt geregeld door andere cellen nl. osteoclasten.

Ontstaan van botontkalking

Bij de vorming van beenmatrijs sterven ongeveer 50 tot 70% van de osteoblasten.(1) Omdat het aantal keer dat een cel kan delen genetisch is vastgelegd zal de vervangingscapaciteit van de osteoblasten sneller worden uitgeput als veel calcium op een regelmatige basis wordt geabsorbeerd. En als de vervangingscapaciteit uitgeput is zal er door een gebrek aan osteoblasten botontkalking ontstaan.

Waarom wordt teveel calcium in de beenderen opgeslagen?

Ons lichaam probeert zoveel calcium op te nemen uit ons voedsel als benodigd. Zo wordt dagelijks slechts ongeveer 200 mg wordt geabsorbeerd in het bloed, ongeacht of wij 300 mg of 700 mg calcium dagelijks verbruiken. Maar als wij teveel calcium verbruiken wordt toch teveel calcium opgenomen. Testen hebben aangetoond dat bij een vijfvoudige inname van calcium tweemaal zoveel calcium wordt opgenomen (2). Onze spieren kunnen slechts functioneren als het calciumgehalte van het bloed binnen bepaalde grenzen ligt. Een te hoog bloedcalciumgehalte zou de activiteit van de spieren lamleggen en de dood kunnen veroorzaken. Daarom zal het lichaam het teveel aan calcium transporteren naar de beenderen. Het overtollige calcium in de beenderen wordt uiteindelijk terug gedeporteerd naar het bloed, zoniet zouden de beenderen die buffercapaciteit verliezen.

Hoe kan je dan toch botontkalking voorkomen?

Er zijn belangrijkere factoren dan calciuminname om botontkalking te helpen voorkomen. Teveel calcium zal op korte termijn de botdichtheid verhogen maar op lange termijn zullen de beenderen eerder verslijten, met botontkalking tot gevolg.

Om botontkalking tegen te gaan zijn de volgende factoren belangrijk:

• De voeding moet voldoende vitamine D bevatten, of de huid moet voldoende worden blootgesteld aan het zonlicht, waardoor het lichaam zelf vitamine D kan aanmaken.
• Voldoende bewegen is misschien de belangrijkste factor. Het is gekend dat astronauten veel beenmassa verliezen als ze zich in een gewichtloze toestand bevinden. Omgekeerd, zullen beenderen in massa toenemen, indien ze dikwijls aan druk en buiging worden onderheven.

Referenties

(1) Jilka RL, et al, Osteoblast programmed cell death (apoptosis): modulation by growth factors and cytokines. J. Bone Miner. Res. 1998/13 (5) / 793-802
(2) O'Brien, K.O. et al, Increased efficiency of calcium absorption from the rectum and distal colon of humans. American Journal of Clinical Nutrition 1996 / 63 (4) / 579-583.